Γιατί
ασπρόμαυρο
Ο λόγος που έκανα όλη αυτή την εισαγωγή
είναι για να γίνει κατανοητή η αξία της ασπρόμαυρης φωτογραφίας από τους
σημερινούς «ψηφιακούς» φωτογράφους που δεν θα γνωρίσουν ίσως ποτέ το ασπρόμαυρο
φιλμ και την μαγεία της χημείας του (εμφάνιση-εκτύπωση στο σκοτεινό θάλαμο.
Ήδη, αρχές του 2017, δυσκολεύτηκα πολύ να
βρω ασπρόμαυρα φιλμ 35
χιλιοστών σε κασέτες, εμφανίσεις, χαρτιά κλπ που
χρειάζονται για ένα τυπικό, βασικό σκοτεινό θάλαμο.
Επίσης, έκανα την εισαγωγή αυτή, για να
γίνει κατανοητό πως η συνειδητή επιλογή των δυσκολιών της απόρριψης του
χρώματος, είναι άποψη, στάση, σχολή, απόφαση ζωής, γιατί «έτσι μου αρέσει» , ή
έτσι σας αρέσει, και επομένως, κάθε άλλη δικαιολογία περιττεύει.
Όλες οι σημαντικές, αρχέγονες, ιστορικές,
καλλιτεχνικές φωτογραφίες που ελήφθησαν στα κρίσιμα χρόνια της αμφισβήτησης της
φωτογραφίας, των καλλιτεχνικών ανησυχιών των πρώτων φωτογράφων, της καθιέρωσης
της φωτογραφικής μηχανής ως του πλέον δημοκρατικού μέσου δημιουργίας εικόνων,
της φιλοσοφικής αναζήτησης του αν η φωτογραφία είναι τέχνη, ή δεν είναι, όλα
αυτά τα σημαντικά έχουν γίνει σε ασπρόμαυρο και τόνους του γκρίζου. Αλλά και
αργότερα ακόμη, μετά την μαζική χρήση του έγχρωμου αρνητικού και του κατά πολύ
πιστότερου θετικού (φιλμ - slide), πολλοί
φωτογράφοι συνέχισαν να φωτογραφίζουν σε άσπρο-μαύρο. Το αποτέλεσμα είναι οι
περισσότερες φωτογραφίες που βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές, ή σε μουσεία, να
είναι ασπρόμαυρες καθώς η παγκόσμια κοινότητα και η παραγωγή καλλιτεχνικών και
αναμνηστικών φωτογραφιών αποδέχθηκε και γνώρισε έτσι την φωτογραφία. Επί πλέον,
μια καλή, σωστή αρχειακή επεξεργασία σε όλα τα στάδια του ασπρόμαυρου, μπορεί
να εξασφαλίσει τη μέγιστη αντοχή στο χρόνο της ασπρόμαυρης φωτογραφίας. Πράγμα
που ακόμη με την έγχρωμη δεν μπορούμε να πούμε ότι προσφέρεται. Γενικά οι
έγχρωμες εκτυπώσεις φωτογραφιών,
ψηφιακές και μη, και τα έγχρωμα φιλμ στο πέρασμα του χρόνου γίνονται «σκιές»
πολύ ποιο εύκολα.
Αλλά και σήμερα, φωτογραφίες και
κινηματογραφικές ταινίες «γράφονται» σε τόνους του γκρίζου, όχι από έλλειψη
υλικού, ή οικονομίας, όπως χωρίς ανάλογη παιδεία εύκολα θα μπορούσε να πει
κανείς, αλλά λόγο της προηγούμενης γνώσης και αισθητικής σοφίας που έχει
καταγραφεί σχετικά με την επιστήμη πλέον της φωτογραφίας.
Και δεν είναι θέμα συντηρητισμού,
οπισθοδρόμησης, απόρριψης των δυνατοτήτων της τεχνολογίας, ιδιοτροπίας αν
θέλετε του φωτογράφου, αλλά η χρήση της ασπρόμαυρης φωτογραφίας είναι θέμα της
πλέον ώριμης - συνειδητής επιλογής.
Πρέπει να καταλάβουμε πως ο δημιουργός που
ίσως κρύβει βαθιά μέσα του ο κάθε φωτογράφος, σπάνια το κατατάσσει στους απλούς
χρήστες φωτογραφικής μηχανής κατά τους εμπόρους. Σε όποιο επίπεδο φωτογραφικής
γνώσης κι αν έχει φθάσει ο φωτογράφος που το ψάχνει, θέλει να βάζει όρια και
πλαίσια για να κινηθεί μετά μέσα σε αυτά «ελεύθερα». Τα πλαίσια είναι ένα από
τα πολλά χαρακτηριστικά κάθε τέχνης.
